Çeşitli bankalardaki kariyerim boyunca McKinsey ve benzeri danışmanlık firmaları ile defalarca çalışmak durumunda kaldım. Bankaların ölçekleri bu tip önde gelen danışmanlık firmaları ile çalışmaya elverişlidir. Faydalı çalışma ve önerilerinin yanısıra, yararsız önerileri ve/veya yetersiz çalışmalarını da gördüm. Yaklaşık 10 yıl bankacılık sektöründe genel müdürlük yapmış, uluslararası mali sistemi bilen ve halen finans sektörünün tek sivil toplum kuruluşunun başındaki adam olarak taşları yerine oturtmak ve kafanızı faydalı konularda karıştırma gereği görüyorum.
Ülkemiz konusundaki sevdamı ve duyduğum sorumluluğu da; ana babası devlet memuru olup devlet okullarında okumuş, yalnızca yerli kurumlarda çalışmış, ülkemiz söz konusu olduğunda da riskleri çekinmeden almam sebebiyle, beni bilenler bilir..
Ekonomi rakamlarımız Kozmik Oda konusu mudur?
Değerli arkadaşlar söz konusu ekonomi ile ilgili rakamlar oldu mu kozmik odamız söz konusu olmaz. Uluslararası camianın bir üyesi ve açık bir ekonomi iseniz rakamlar konusunda gizli saklınız olmaz ve olmamalıdır da… Yönetimler ulusal bütçelerini ve merkez bankalarının verilerini, meclislerine dolayısı ile halklarına sunarlar. Halkın gözetimi için de bu gereklidir. Ayrıca uluslararası camianın parçası her ülke istatistik standartları ile birbirine bağlıdır.
Tüm rakamlar hafif bir makyaj kaldırır ancak bunun sadeleştirmesini zaten işin uzmanları ayıklayarak yapar. Makyaj akar arkadaşlar. Makyaj işi abartılıp, bir de estetik müdahaleler başladı mı bir daha size inanan da olmaz.
Peki, bir kozmik odanız varsa yani veriler açıkladığınızdan farklı ise -ki bu durumda çift bilançonuz var demektir- neler olur? Ekonomi ile konularda yatırımcılar ve borç verenler siz şeffaf davranmıyorsanız bir şeylerin ters gittiğini halkınızdan önce öğrenir en kötü ihtimali düşünerek pozisyon alır. Bu da sizin alacağınız kredi ve yatırımın kalitesini etkiler. Yeterince şeffaf değilseniz; az miktarda, bol teminatlı ve pahalı kredi kullanırsınız. Yatırım çekerken de fazlası ile iskonto talep ederler, garantiler isterler. Yani şeffaf olmamanızın bedelini her durumda fazlası ile ödersiniz. Keşke en baştan açık davransaydım dersiniz.
Tabi ki her ülkenin kendine has sırları olur ancak genel ekonomi rakamları bu kapsamda değildir.
McKinsey nasıl çalışır ve faydalı mıdır?
McKinsey ve benzer firmaların çalışma prensipleri hemen hepsinde aynıdır. Bu firmaların çalışma şekilleri, gerçekleştirmek istediğiniz amaç için size kendi kütüphanelerinde olan dünyadaki en iyi uygulama örneklerini sunmaktır. Eğer talep ederseniz teşhis (diognastic) çalışması ile sizin mevcut durumunuzu analiz ederek bir resminizi çekerler ve en iyi uygulamalara benzemek için yapacaklarınızı içeren bir reçete verirler. Reçeteye ne kadar uygun yaşadığınızı da danışmanlık ücretinizi ödediğiniz sürece size sürekli raporlarlar. Metodolojileri ise çok öğreticidir. Aslında bir diyetisyene benzetebiliriz. Siz kendiniz kilo veremiyorsanız bir diyetisyene başvurursunuz ve diyetisyen sizi analiz ederek kilo vermenize yardımcı bir metot sunar. Siz kilonuzun bilinmesini istemez, karnınızı içeri çekip atletik biriyim der, korse giyip giysilerinizle sakladığınızı da düşünseniz o fazla kilolar bir yerden kendini gösterir en son tartıda gerçek çıkar zaten. Bu arada siz dünyadan bir şey istemedikçe kimse kilonuzla da ilgilenmez. Kafasında sizle ilgili bir fikri vardır ona inanır.
Bu şirketler en çalışkan mezunları işe alır. Kendi kurum kültürleri ile çalışanları yetiştirirler. Çalışanların çoğunlukla icra tecrübeleri olmaz. Bu en zayıf yanlarıdır. Danışmanlık projelerinin başarısı konusunda diğer önemli bir zorluk, danışmanlık alınan konuların çoğu zaman sosyal bilim konusu olmasındadır. Yani önerilerin doğruluğu ve başarı getirmesi birçok faktöre göre değişkenlik gösterir.
McKinsey ve benzerleri eskiden daha faydalıydı. Zira bilgiye ve işin uzmanlarına erişim çok zordu. Google ve diğer açık kaynaklar bu denli gelişmemişken, bizim için “Google” gazetelerin kuponla dağıttığı “Ana Britannica Ansiklopedisi” idi. Yurtdışından zahmetle getirdiğimiz kitaplarla, sınırlı ingilizcemizle derinleşmeye çalışırdık. Eskiden derken 100 yıl öncesini değil 90’lar ve 2000’lerin başı böyleydi ve şimdiki 40 yaş üstü yönetici kuşak öyle yetişti. O zamanlar dünyadaki en iyi örnekleri detayıyla karşımızda bulmak paha biçilmezdi. Artık öyle değil. Açık kaynakların gelişimi ile artık “bilmek” belirleyici olmaktan çıktı. Yapabilmek ve icra becerisi ön plana çıktı. İyi fikrin öneminin bile bir işin olmasında ancak %15 önemli olduğu keşfedildi.
Ancak yararlanmayı bilirseniz, halen bu şirketler ile çalışmak çok faydalıdır. Şirketteki kadrolar ne yapılacağını çok iyi biliyor bile olsa değişim/dönüşüm sancılı ve paydaşları etkileyeceği için kararları duygusallıktan arındırmak için 3. bir kişiye söyletmek, “bak ben demiyorum danışmanlık firması diyor” demek için bile sıkça başvurulan bir yöntemdir.
Ancak önerileri arasındaki seçim yaparken ve uygulamaya geçildiğinde bünyedeki icra becerisinin ve hepsinden önemlisi işverenin niyetinin belirleyici olacağı unutulmamalıdır.
Peki, McKinsey güvenilir midir?
Güvenilirliğin tanımı muğlaktır. Kime göre neye göre? Örneğin siz fabrikanızı daha verimli ve rekabetçi hale getirmek, endüstri 4.0’a hazırlamak için dijital bir dönüşüm yapıyor ve bunun için McKinsey’i tutuyorsunuz diyelim. Bu projenin bir parçası olarak, fabrikanızdan dönüşüm nedeniyle personel çıkarmanız gerekiyor ve bunu şirketinizde en doğru personeliniz kalacak şekilde yapmak istiyorsunuz. McKinsey her bir işi ve ona karşılık gelen yetkinliği analiz ederek size öneriler getirecektir. İşten çıkarılanlar veya görev etkinliği azalanlara göre McKinsey güvenilir olmayan bir şirket olacaktır. Ayrıca çalışmanın kapsamını geniş tutturup, önerileriniz yönetim katını da kapsasın dediğiniz de pandoranın kutusunu açmış olursunuz ve genellikle değişim/dönüşüm orada durur. Zira işveren genellikle iç dengeleri ve yılların alışkanlıklarını değiştirmekte zorlanacağından önerinin o kısmını uygulamaz. Halbuki dönüşümün en önemli bacağı orasıdır. Şirket beklenen performansı göstermez ise suçlu genellikle danışmanlık şirketi olur.
Sonuç
İlk sonuç: McKinsey ekonomik sırlarımızı öğrenecek, elimizi görecek ve bunu bize karşı kullanmak isteyenlerin eline de verilerimiz geçecek korkusu yersizdir.
Tek başına bu danışmanlık firması ile çalışmak yerli ve milli tercihlerden sapıldığı anlamına gelmez. Dışarıdan paraya ihtiyaç duyuyorsanız para hangi dilden anlıyorsa aynı dilden konuşacaksınız.
İkinci sonuç: McKinsey’le çalışmak bir özgüven ifadesidir. Bakın hedeflerimi söylüyor ve açık bir yol haritası ortaya koyuyorum. Bunu uyguladığımı halkımızın yanı sıra dünya alem görebilir demektir. Gizlimiz saklımız yok anlamına gelir.
Üçüncü sonuç: McKinsey’le çalışmak faydalıdır. Bu konuda ödenecek ücretin tartışılması yersizdir. Ülkemizdeki pekçok özel kurum dahi hizmet alabilmektedir. Kaldı ki devlet kurumlarımız uzun yıllardır McKinsey, Boston Consulting vb. kurumlardan hizmet almaktadır.
Dördüncü sonuç: McKinsey’de birçok yabancı kurumda olduğu gibi ülkemizin en çalışkan ve parlak gençlerimiz de görev yapmaktadır. Ülkelerinin menfaatine olacak en iyi çalışmayı ellerinden geldiği ölçüde yapacaklardır.
Beşinci sonuç: Ülkemizde yetişen uygulamacı ve uzmanlar sürekli kriz tehdit, tecrübesi ve sınırlı kaynaklar ile başardıkları ile danışmanlık firmalarında çalışanlarından çok daha iyi donanıma sahip olabilirler. Ancak uluslararası geçerliliği olan bir kaşe bu işlerde önemlidir.
Altıncı sonuç: Ülkemiz ilk defa ödemeler dengesi problemine sürüklenmiş değil. Cari açığa dayalı ekonomik büyüme modellerimizin bir sonucu olarak son 35 yılda birçok defa benzer durumlar ile karşılaştık. McKinsey’e iş verirken işi yönetecek Bakanlık Ofisi’nin de deneyimli insanlarımızdan oluşması faydalı olacaktır. Böyle bir ofiste benzer eski krizleri yaşamış ve yönetmiş eski Hazine, Maliye, BDDK, SPK ve bankacılık kurumlarımızın yöneticilerinden insanlar bulunmalıdır. Çünkü McKinsey’in önerileri arasında faydalı olanların yanı sıra; yan etkisi sağlayacağı faydadan daha yüksek, parlak gözüken ancak yararsız, önerilmemiş ancak geçmişte faydaları görülmüş vb. birçok tecrübeye ihtiyaç bulunan kararlar almak gerekecektir.
Son Sonuç: Artık en azından ülkemizin önde gelen bir yerli danışmanlık şirketini ülkemiz çıkarabilmelidir. Bu konuda hepimize görevler düşmektedir.
http://www.finansgundem.com/yazarlar/mckinsey-nedir-ne-degildir-yazisi/1349062
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder