Yabancı yatırımcılar şubat ayından bu yana borsada satış yapıyor. Ancak açıklanan son veriler satış hızında yavaşlama olduğunu gösteriyor. Son üç aydaki verilere baktığımızda haziran ayında 328 milyon dolar satış gerçekleştiren yabancıların, temmuz ayında 321 milyon dolar ve ağustos ayında ise 118 milyon dolarlık satış gerçekleştirdiklerini görüyoruz.
Yabancı payı yüzde 62
Bu veriler aylık bazda kriz dönemlerinde bir ayda yaşanan para çıkışının yanında çok düşük. Aylık yabancı satışları 2000 krizinde 1 milyar 417 milyon dolara kadar çıkarken 2008 krizinde 1 milyar 272 milyon dolar olarak gerçekleşmişti. 2013 yılında bir ayda 1 milyar 199 milyon dolarlık çıkış yaşanırken 2015 yılında bir aylık çıkış 1 milyar 134 milyon dolar oldu. Bu nedenle yabancıların borsadaki seyrini koruduğunu söyleyebiliriz.
Öte yandan borsadaki yabancı payı yüzde 62,19 seviyesinde. Borsa İstanbul dolar bazında dip seviyelerde ve yabancılar yüzde 62’nin üzerindeki seyirlerini koruyor.
Yerli yatırımcının döviz hamlesi
Döviz kurlarında yaşanan olağanüstü hareketlilikte yerli piyasa aktörleri etkili. TCMB verilerine göre dolar/TL’nin 7,2362 seviyesini gördüğü 10 Ağustos günü dolar kurunda en fazla işlem yapanların yerliler olduğu görüldü. Döviz piyasasında günlük ortalama 6 ila 9 milyar dolar arasında bir işlem gerçekleştiriliyor. Bu işlemler dolar/TL kurunun 7,2362 seviyesini test ettiği 10 Ağustos’ta 14.6 milyar dolara kadar yükseldi.
Peki yoğun işlemlerin gerçekleştiği bu süreçte dolar kurundaki hareketliliği kimler yaptı? Veriler işlemleri ağırlıklı olarak yurtiçi müşterilerin yaptığını görüyoruz. 14,6 milyar TL’lik toplam işlemin 10 milyar TL’sini yurtiçi müşteriler gerçekleştirirken 3,7 milyar TL’sini yurtdışı müşteriler gerçekleştirdi.
10 Ağustos tarihinde yurtiçi müşterilerde günlük ortalama 5,9 milyar dolar olan işlem hacmi 10 milyar dolara çıkarken yurtdışı müşterilerde 3,1 milyar dolar olan işlem hacmi 3,7 milyar dolar oldu. Kurdaki toplam 100 birimlik hareketin yüzde 68’ini yerli yurtiçi yatırımcılar gerçekleştirdi.
Özel sektör borcu etkili
Şirketlerin yüksek döviz borçları kurdaki en ufak hareketlenmede döviz açıklarını kapatmak amacıyla harekete geçmelerine neden oluyor. Haziran sonu itibarıyla, özel sektörün yurtdışından sağladığı kredi borcu 221,7 milyar dolar. Kısa vadeli kredi borcu (ticari krediler hariç) ise 19,1 milyar dolar. Özel sektörün yüksek borçluluğu kurdaki hareketlenmede panikleyerek alıma geçmelerine neden oldu.
(Zeynep Aktaş / Milliyet)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder